Przy wykonywaniu instalacji grzewczych istotny jest nie tylko prawidłowy montaż, lecz także właściwa izolacja rur centralnego ogrzewania. Stosunkowo niski koszt materiałów i jednocześnie duże korzyści płynące z ich zastosowania sprawiają, że nie warto lekceważyć tej kwestii. Izolacja rur centralnego ogrzewania jest ponadto sprawą regulowaną przez polskie prawo budowlane. Przepisy jasno określają, że zaizolować należy nie tylko rury zasilające urządzenia grzewcze, lecz także te, które odprowadzają zimną wodę. Informacje mówiące o obowiązku stosowania zabezpieczeń cieplnych zawarte są także w Warunkach Technicznych – §118 ust. 3 i §133 ust. 9 i 10. Poza tym konieczność założenia otulin wynika również z tego, że aby oddać do użytku nowopowstały budynek należy uzyskać certyfikat energetyczny. Świadectwo to określa roczne straty przesyłowe energii, a co za tym idzie sposób ich zminimalizowania, co umożliwiają właśnie otuliny termoizolacyjne.
Zalety wykorzystania materiałów izolacyjnych
Zabezpieczenia mają szereg istotnych funkcji, których efekt związany jest ściśle z jakością materiałów wykorzystanych do izolacji rur centralnego ogrzewania. Ich zadaniem jest przede wszystkim:
– ograniczanie do minimum strat ciepła – odnosi się to do przewodów doprowadzających gorącą wodę, której temperatura wynosi z reguły ok. 90°C. Dobry materiał gwarantuje niskie straty przesyłowe, a więc wodę użytkową i grzewczą w temperaturze pożądanej przez użytkownika instalacji, co wiąże się także ze zmniejszonymi kosztami ogrzewania;
– ochrona przed uszkodzeniami mechanicznymi – izolacje rur centralnego ogrzewania mają zabezpieczać je przed ocieraniem o przegrody, które nieustannie pracują, tj. bez przerwy kurczą się i rozszerzają;
– zabezpieczanie przed skraplaniem się wody na powierzchni rury – to zadanie termoizolacji znajduje zastosowanie jedynie w przypadku metalowych instalacji C.O., a w szczególności tych elementów, którymi transportowana jest schłodzona woda;
– ochrona przed zamarzaniem – otuliny chronią instalacje przed zniszczeniami będącymi wynikiem zamrożenia znajdującej się w nich wody. Dotyczy to jednak jedynie elementów zamontowanych w nieogrzewanych pomieszczeniach, w których zimą panują bardzo niskie temperatury;
– zapobieganie przed rozmnażaniem się bakterii w zimnej wodzie – odpowiednia termoizolacja sprawia, że przewody odprowadzające schłodzoną wodę również zachowują pożądaną temperaturę, dzięki czemu woda pozostaje czysta i bezpieczna dla zdrowia.Zgodnie z normą PN-B-02421:2000 otuliny powinny wykazywać także następujące właściwości:
– niska palność, a nawet całkowita niepalność;
– odporność na wysokie różnice temperatur;
– obojętność chemiczna względem zabezpieczanego materiału.
Kiedy i jak należy zaizolować przewody systemów C.O.?
Otuliny można założyć nie wcześniej niż po ukończeniu prac montażowych oraz przeprowadzeniu próby ciśnieniowej, której efekt powinien być oczywiście pozytywny. Należy założyć je bardzo dokładnie na całej długości przewodów, tak aby zabezpieczona została zarówno sama rura, jak i wszystkie jej rozgałęzienia oraz łączenia, do czego wykorzystuje się specjalne kształtki, trójniki oraz łuki.
Zgodnie z obowiązującym prawem budowlanym stosuje się taką samą grubość materiału bez względu na surowiec, z którego zostały wykonane elementy instalacji C.O. Grubość otuliny zależna jest natomiast od miejsca montażu, a także średnicy rury. Izolacja rur centralnego ogrzewania dla przewodu zamontowanego natynkowo o średnicy do 22mm powinna mieć grubość nie mniej niż 20min. Przy średnicy między 22, a 35mm – minimum 30min. W przypadku instalacji zamontowanej podtynkowo można zastosować o połowę mniejsze zabezpieczenie. W przypadku przewodów poprowadzonych w posadzce grubość termoizolacji powinna wynosić co najmniej 6mm.
Grubość warstwy otuliny można wyliczyć także samodzielnie. Należy wykorzystać w tym celu poniższy wzór:
e1 = D • [(D + 2e)/D](λ1/0,035) – 1]/2
Przy czym zastosowane w nim symbole oznaczają:
e1 – grubość warstwy termoizolacji w mm
D – średnica przewodu w mm
e – wymagana przepisami grubość otuliny dla λ= 0,035 w mm
λ1 – rzeczywisty współczynnik przenikalności cieplnej wybranej otuliny
Na jaką otulinę się zdecydować?
Izolacja rur centralnego ogrzewania powinna być dostosowana zarówno do materiału, z którego zostały wykonane przewody, jak i miejsca ich montażu. Jeden rodzaj otuliny świetnie sprawdzi się w przypadku stalowych rur biegnących po ścianie kotłowni, natomiast dla przewodów z PVC poprowadzonych np. w podłodze nie będzie właściwym wyborem. I tak jako izolację rur centralnego ogrzewania zamontowanych na ścianie w piwnicy, czy też w kotłowni wykorzystać można np. elastyczne otuliny polietylenowe lub sztywne, wykonane z pianki poliuretanowej, które nie wyglądają zbyt estetycznie.
Przewody grzewcze poprowadzone w podłodze ociepla się najczęściej styropianem. Jeśli podłoga znajduje się w nieogrzewanym pomieszczeniu należy ją dodatkowo zaizolować wykorzystując do tego np. otulinę polietylenową.
W bardzo wilgotnych pomieszczeniach zaleca się zastosowanie termoizolacji wykonanych z tworzyw sztucznych, które poza doskonałym współczynnikiem λ wyróżnia także wysoka hydrofobowość – odporność na działanie wody. Ich wykorzystanie odradza się natomiast w przypadku instalacji przechodzącej przez poddasze lub też inne pomieszczenia, w których mogą pojawić się gryzonie. Fachowcy radzą zdecydować się wtedy np. na wełnę mineralną.
Rodzaje nowoczesnych otulin dostępnych na polskim rynku
Prawdopodobnie najskuteczniejszą izolacją rur centralnego ogrzewania są obecnie areożele. Są to bardzo cienkie maty produkowane w oparciu o nanotechnologię. Wykazują najniższy, wśród współczesnych termoizolacji, współczynnik przenikalności cieplnej, który wynosi 0,014 – 0,016 W/(m•K), a także szereg innych właściwości, dzięki którym spełniają normy HSE. Charakteryzuje je niska palność oraz wysoka odporność na temperaturę w zakresie między -270°C – Porogel Minus Cryogel, a +650°C – Porogel Plus Pyrogel. Zaletą tego materiału izolacyjnego jest także hydrofobowość, która sprawia, że nadaje się również w przypadku metalowych przewodów instalacji C.O. Dają się ponadto łatwo dopasowywać do kształtu przewodów. Bez problemu przycina się je i składa. Areożele umożliwiają również likwidację mostków termicznych. Mimo tak wielu doskonałych parametrów pozostają bezpieczne dla zdrowia i otoczenia.
