W branży budowlanej od dłuższego czasu zwraca się szczególną uwagę na izolację kanałów i rurociągów instalacyjnych. Specjaliści dowiedli, że odpowiednie zaizolowanie instalacji niesie za sobą wiele korzyści przy naprawdę niewielkim nakładzie pieniężnym. Jej zabezpieczenie ma jednak ogromne znaczenie nie tylko dla właściciela budynku, lecz także dla środowiska naturalnego.
Założenie otuliny na rury minimalizuje przede wszystkim niekontrolowane straty ciepła powstające podczas przesyłania np. wody grzewczej lub ogrzanego powietrza. Mniejsze straty ciepła to jednocześnie mniej energii zużywanej do uzyskania odpowiedniej temperatury transportowanego medium. Szacuje się, że różnego rodzaju obiekty budowlane zużywają rokrocznie ok. 40% energii wytwarzanej w całej Europie, co wiąże się z dużymi kosztami oraz wysoką emisją dwutlenku węgla. Zaizolowanie rurociągów i kanałów instalacyjnych pomaga więc zmniejszyć nie tylko zużycie energii, lecz także wytwarzanie CO2. Profesjonalna izolacja jest zatem rentowana dla zarządcy budynku oraz korzystna dla otoczenia.
Niemniej jednak odpowiedni dobór otuliny i dobrze wykonany montaż dają także wiele innych, korzystnych rezultatów. Wysokiej jakości otulina na rury wykazuje również bardzo dobre właściwości akustyczne. Zmniejsza w głównej mierze hałas generowany przez urządzenia, z których wychodzą rury bądź też kanały instalacji. Izolacja chroni ponadto przed korozją metalowych przewodów, a także przed zjawiskiem kondensacji oraz całkowitym zamarzaniem rurociągów lub też, w przypadku instalacji przewodzących wodę, przed powstawaniem tzw. korków lodowych. Zastosowanie odpowiednich materiałów sprawia również, że współczesne izolacje zapobiegają rozprzestrzenianiu się pożaru w budynku. Większość z nich jest niepalna, a przynajmniej nisko palna. Poza tym dobre zabezpieczenie chroni też przed rozprzestrzenianiem się bakterii w nieogrzewanych mediach. Zapewniając więc komfort oraz bezpieczeństwo dla zdrowia, a nawet życia użytkowników budynku.
Rodzaje materiałów izolacyjnych
W nowoczesnym budownictwie zakłada się otulinę na rury wodociągowe, kanalizacyjne, instalacji C.O. oraz przewody oddymiające i wylotowe. Dla każdego typu instalacji zalecane są jednak inne materiały izolacyjne. Najczęściej wykorzystuje się porowate tworzywa sztuczne, do których należy styropian oraz pianki polietylenowe (PE), klasyczną, szklaną lub kamienną wełnę mineralną, a także piankę poliuretanową.
Poza okrągłymi i mimośrodowymi otulinami na rury stosuje się również maty i płyty oraz specjalne kształtki i armatury służące zabezpieczeniu takich miejsc jak kolana i trójniki, a także zawory. Aby polepszyć parametry izolacji zabezpiecza się je także folią aluminiową lub PVC, które chronią materiał przed uszkodzeniami mechanicznymi oraz działaniem pary wodnej.
- Pianki polietylenowe
Popularne wśród fachowców pianki polietylenowe są cienkim i sprężystym materiałem izolacyjnym, który bardzo łatwo wygina się i dzięki temu szybko montuje. Nie są nasiąkliwe dzięki wysokiemu współczynnikowi dyfuzji pary wodnej, a także wykazują doskonałe parametry izolacyjne między -80°C, a +105°C. Istnieje jednak możliwość, że przy wysokiej temperaturze zacznie się kurczyć.ZASTOSOWANIE:
– przewody w podłodze i bruzdach ściennych;
– instalacje C.O. i ciepłej wody użytkowej;
– kanały w chłodnictwie. - Pianki poliuretanowe
Zaletą otulin na rury z pianki poliuretanowej jest nieco szerszy zakres pracy wynoszący od -50°C do nawet +135°C oraz wytrzymałość na działanie środków chemicznych. Jej minusem jest natomiast brak odporności na promienie słoneczne. Poza tym jest z reguły sztywna i wchłania wilgoć z otoczenia.ZASTOSOWANIE:
– odmiana krucha i miękka – jako kształtki dla rurociągów wody ciepłej i zimnej oraz instalacji C.O.;
– odmiana twarda – jako elementy izolacyjne zasobników ciepła oraz podgrzewaczy wody. - Otuliny z kauczuku
Równie chętnie stosowane otuliny na rury z kauczuku to przede wszystkim pianki wykonane z elastomeru. Charakteryzuje je odporność na wysokie różnice temperatur oraz zmienność warunków atmosferycznych. Są ponadto wytrzymałe na działanie UV i pary wodnej. Poza tym zapobiegają rozprzestrzenianiu się ognia, mimo że są materiałem palnym.ZASTOSOWANIE:
– klimatyzacje i systemy chłodnicze;
– instalacje solarne. - Wełna skalna, mineralna i szklana
Materiały włókniste, takie jak wełna mineralna, szklana i skalna, są odporne na bardzo wysokie temperatury, pod których wpływem nie topią się i nie kruszą. Są ponadto bardzo giętkie i nie wchłaniają wilgoci.ZASTOSOWANIE:
– kanały i rurociągi, które narażone są na działanie mikroorganizmów lub gryzoni;
– systemy przemysłowe i kotłownicze,
– instalacje C.O. - Styropian
Coraz rzadziej stosowany styropian traci coraz więcej zwolenników, ponieważ jest kruchy, łamliwy i poddaje się działaniu rozpuszczalników organicznych znajdujących się w klejach, farbach i lakierach. Trzeba też uważać na powstawanie mostków termicznych. Jest jednak nienasiąkliwy i odporny na temperaturę sięgającą do +80°C.ZASTOSOWANIE:
– jako izolacja elementów armatury, wymienników ciepła oraz pomp obiegowych.
Montaż otuliny na rury
Tak jak wszystkie inne elementy izolacji, otulinę na rury zakłada się dopiero po zabezpieczeniu instalacji przed korozją, a także wykonaniu próby na szczelność instalacji. Rurociąg oraz wykorzystywane narzędzia powinny być ponadto czyste i suche. Prace montażowe należy wykonywać także przy dodatniej temperaturze otoczenia, wynoszącej przynajmniej 10°C, na zimnych rurach. Nie wolno lekceważyć też rad producenta otuliny.
Najistotniejszą zasadą dobrego montażu jest fakt, że izoluje się zarówno rurociąg, jak i armaturę. Poza tym należy:
- bardzo starannie i dokładnie łączyć ze sobą poszczególne elementy izolacji, aby nie powstawały pustki powietrzne oraz mostki termiczne;
- zakładać otulinę na rury tak, aby jej łączenie znajdowało się pod spodem rury;
- zabezpieczyć mocowania, szczególnie w przypadku kanałów i rurociągów montowanych na podporach lub zabezpieczanych obejmami;
- odczekać z uruchomieniem instalacji 24 godziny.
Zalecana grubość materiału izolacyjnego
Aby zapewnić instalacji odpowiedni współczynnik przenikania ciepła (U), otulina na rury powinna mieć dopasowaną do każdego przewodu grubość. Grubość izolacji związana jest przede wszystkim ze średnicą kanału lub rurociągu instalacyjnego, temperatury transportowanego przez nie medium, a także temperatury panującej w pomieszczeniu, w którym został zamontowany dany przewód.
Wbrew powszechnej opinii izolacja nie musi być gruba. Zastosowanie nowoczesnych materiałów sprawia, że na rynku pojawiają się coraz cieńsze wyroby, które zapewniają równie dobry, a często nawet dużo lepszy współczynnik U. W sprzedaży dostępne są produkty o typowej grubości, które doskonale sprawdzają się przy najczęściej zakładanych instalacjach. Przykładowo przy budowie domów jednorodzinnych zakłada się, że odpowiednia otulina na rury powinna mieć jakieś 20 – 30mm grubości. Jeśli kanał lub rurociąg ma jednak niestandardowe wymiary, warto skorzystać ze specjalnych tabel przeliczeniowych lub wzorów, które zazwyczaj podawane są przez producentów materiałów izolacyjnych.